کد مطلب:190848 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:133
وصیت 17
عن محمد بن حرب قال: أوصی محمد بن علی بن الحسین الی ابنه جعفر بن محمد علیهم السلام: فقال: یا بنی اصبر للنوائب [1] .
از مهم ترین عوامل موفقیت انسان و رمز پیروزی در هدایت بشر، صبر و بردباری است. طبق فرموده ی خداوند متعال در قرآن كریم:
(والله یحب الصابرین) [2] .
خداوند صابران را دوست می دارد.
پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله با تمام مشكلات و مصائبی كه داشت، فرمود:
[ صفحه 114]
ما أوذی نبی مثل ما أوذیت [3] .
هیچ پیغمبری مثل من اذیت و آزار ندید.
آن حضرت باز هم صبر نمود، و با اخلاق نیك و بردباری خود، مردم را به سوی هدایت گرایش داد، و همچنین امامان معصوم - جانشینان بر حق خاتم انبیاء علیهم السلام - هم برای اسلام و هدایت مردم بسیار رنج بردند، ولی صبر و شكیبایی می نمودند تا به هدف مقدس خود نایل شوند.
امیرمؤمنان علی علیه السلام در خطبه ی سوم نهج البلاغه به نام «شقشقیه» می فرماید:
صبرت و فی العین قذی و فی الحلق شجی.
صبر نمودم؛ در حالی كه در چشمم خار بود و در گلویم استخوان.
آری؛ زندگی برای ایشان بسیار سخت شده بود، و تنها از جهت این كه برای مصلحت اسلام، امر الهی بر این سكوت مقدر بود، و وصیت پیامبر گرامی اسلام هم ایجاب می كرد، با صبر و بردباری خود اسلام را حفظ نمود و اجازه نداد زحمت های پیامبر و دستاوردهای عظیم حاصل از پیروزی و استقرار اسلام از بین برود. همچنین به فرزندانش امام حسن و امام حسین علیهم السلام هم دستور به صبر و بردباری داد و فرمود: حسن جانم! خودت را عادت بده كه همیشه صبر داشته باشی. و آنقدر امام حسن علیه السلام بر جفای بنی امیه و طرفداران
[ صفحه 115]
و هوادارانشان صبر كرد، تا آن روزی كه عمامه از سر حضرت برداشتند و به وسیله ی خنجر به ران حضرت زخمی وارد كردند و به او گفتند:
أشركت كما أشرك أبوك من قبل [4] .
تو هم مثل پدرت مشرك هستی.
آنگاه امام حسن علیه السلام فرمود:
سأصبر حتی یعلم الصبر اننی
صبرت علی شی ء أمر من الصبر
آنقدر صبر می كنم تا صبر بداند كه من بر مصائبی تلخ و ناگوار كه از (گیاه) صبر هم تلخ تر بود، صبر كردم.
امام حسین علیه السلام هم در مقابل آن مصائب جانكاهی كه بر ایشان و یاران و خانواده اش وارد شد، صبر كرد، و دیگران را هم تشویق به صبر و بردباری می فرمود؛ همچنان كه در زیارت آن حضرت آمده كه فرشتگان آسمان از صبر حضرت تعجب كردند: و قد عجبت من صبرك ملائكة السموات [5] .
در قرآن مجید نیز آیات متعددی درباره ی اهمیت صبر و بردباری و پاداش مؤمنان صابر آمده است، كه به چند نمونه اكتفا می شود:
1. (انما یوفی الصابرون أجرهم بغیر حساب) [6] .
به درستی كه صابران اجر و پاداش خود را بی حساب دریافت می دارند.
[ صفحه 116]
2. (اولئك یجزون الغرفة بما صبروا) [7] .
(صابران) كسانی هستند كه درجات عالی بهشت در برابر شكیبایی شان به آنان داده می شود.
3. (انی جزیتهم الیوم بما صبروا أنهم هم الفائزون) [8] .
ولی من امروز آنان را برای صبر و استقامتشان پاداش دادم، آن ها پیروز و رستگارند.
4. (و جزاهم بما صبروا جنة و حریرا) [9] .
خداوند در برابر صبر و شكیبایی آنان، بهشت و لباس های حریر بهشتی را به آنان پاداش می دهد.
در نتیجه، از این وصیت كوتاه، بزرگ ترین درس را استفاده می نماییم و آن درس صبر و استقامت در مقابل گرفتاری ها و مصائب است، كه اجر فراوان مادی و معنوی، و دنیایی و آخرتی به همراه خواهد داشت.
از مهم ترین عوامل موفقیت انسان و رمز پیروزی در هدایت بشر، صبر و بردباری است. طبق فرموده ی خداوند متعال در قرآن كریم:
(والله یحب الصابرین) [2] .
خداوند صابران را دوست می دارد.
پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله با تمام مشكلات و مصائبی كه داشت، فرمود:
[ صفحه 114]
ما أوذی نبی مثل ما أوذیت [3] .
هیچ پیغمبری مثل من اذیت و آزار ندید.
آن حضرت باز هم صبر نمود، و با اخلاق نیك و بردباری خود، مردم را به سوی هدایت گرایش داد، و همچنین امامان معصوم - جانشینان بر حق خاتم انبیاء علیهم السلام - هم برای اسلام و هدایت مردم بسیار رنج بردند، ولی صبر و شكیبایی می نمودند تا به هدف مقدس خود نایل شوند.
امیرمؤمنان علی علیه السلام در خطبه ی سوم نهج البلاغه به نام «شقشقیه» می فرماید:
صبرت و فی العین قذی و فی الحلق شجی.
صبر نمودم؛ در حالی كه در چشمم خار بود و در گلویم استخوان.
آری؛ زندگی برای ایشان بسیار سخت شده بود، و تنها از جهت این كه برای مصلحت اسلام، امر الهی بر این سكوت مقدر بود، و وصیت پیامبر گرامی اسلام هم ایجاب می كرد، با صبر و بردباری خود اسلام را حفظ نمود و اجازه نداد زحمت های پیامبر و دستاوردهای عظیم حاصل از پیروزی و استقرار اسلام از بین برود. همچنین به فرزندانش امام حسن و امام حسین علیهم السلام هم دستور به صبر و بردباری داد و فرمود: حسن جانم! خودت را عادت بده كه همیشه صبر داشته باشی. و آنقدر امام حسن علیه السلام بر جفای بنی امیه و طرفداران
[ صفحه 115]
و هوادارانشان صبر كرد، تا آن روزی كه عمامه از سر حضرت برداشتند و به وسیله ی خنجر به ران حضرت زخمی وارد كردند و به او گفتند:
أشركت كما أشرك أبوك من قبل [4] .
تو هم مثل پدرت مشرك هستی.
آنگاه امام حسن علیه السلام فرمود:
سأصبر حتی یعلم الصبر اننی
صبرت علی شی ء أمر من الصبر
آنقدر صبر می كنم تا صبر بداند كه من بر مصائبی تلخ و ناگوار كه از (گیاه) صبر هم تلخ تر بود، صبر كردم.
امام حسین علیه السلام هم در مقابل آن مصائب جانكاهی كه بر ایشان و یاران و خانواده اش وارد شد، صبر كرد، و دیگران را هم تشویق به صبر و بردباری می فرمود؛ همچنان كه در زیارت آن حضرت آمده كه فرشتگان آسمان از صبر حضرت تعجب كردند: و قد عجبت من صبرك ملائكة السموات [5] .
در قرآن مجید نیز آیات متعددی درباره ی اهمیت صبر و بردباری و پاداش مؤمنان صابر آمده است، كه به چند نمونه اكتفا می شود:
1. (انما یوفی الصابرون أجرهم بغیر حساب) [6] .
به درستی كه صابران اجر و پاداش خود را بی حساب دریافت می دارند.
[ صفحه 116]
2. (اولئك یجزون الغرفة بما صبروا) [7] .
(صابران) كسانی هستند كه درجات عالی بهشت در برابر شكیبایی شان به آنان داده می شود.
3. (انی جزیتهم الیوم بما صبروا أنهم هم الفائزون) [8] .
ولی من امروز آنان را برای صبر و استقامتشان پاداش دادم، آن ها پیروز و رستگارند.
4. (و جزاهم بما صبروا جنة و حریرا) [9] .
خداوند در برابر صبر و شكیبایی آنان، بهشت و لباس های حریر بهشتی را به آنان پاداش می دهد.
در نتیجه، از این وصیت كوتاه، بزرگ ترین درس را استفاده می نماییم و آن درس صبر و استقامت در مقابل گرفتاری ها و مصائب است، كه اجر فراوان مادی و معنوی، و دنیایی و آخرتی به همراه خواهد داشت.
[1] اثبات الهدي (احوالات امام باقر) ، ص 74.
[2] آل عمران،146.
[3] مناقب آل ابي طالب، ج 3، ص 42؛ بحارالانوار، ج 39، ص 56؛ كنز العمال، ج 3، ص 130، ح 5818، به لفظ «ما أوذي احد مثل ما اوذيت في الله» ، منتهي الآمال، احوالات پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله.
[4] ارشاد شيخ مفيد، ج 2، ص 12.
[5] المزار محمد بن المشهدي، ص 504؛ بحارالانوار، ج 98، ص 240.
[6] زمر، 10.
[7] فرقان، 75.
[8] مؤمنون، 11.
[9] انسان، 12.